ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο

ΝΑΟΙ και ΑΛΛΑ  ΚΤΙΣΜΑΤΑ των ΠΑΠΟΥΛΙΩΝ 

άξια αναφοράς.

Πέντε ναοί έχουν συνδεθεί με την ύπαρξη και την ιστορία των Παπουλίων.

1:  Ναός της Κοιμήσεως της  Θεοτόκου.

Ο ναός αυτός είναι η πρώτος που δημιουργήθηκε 

στο χωριό και βρίσκεται ανατολικά και σε μικρή

 απόσταση από αυτό. Σήμερα αποτελεί την εκκλησία

 του νεκροταφείου από το οποίο περιβάλλεται,

 όμως μέχρι την ανοικοδόμηση των Αγίων Αναργύρων

 λειτουργούσε ως  κύρια εκκλησία του

 χωριού και παράλληλα ως νεκροταφείο.

Σε πέτρα της εξωτερικής, δεξιάς καθώς εισερχόμαστε

 πλευράς της δυτικής εισόδου του μαντρότοιχου,

 υπάρχει χαραγμένη η χρονολογία 1846. Λογικά

 η χρονολογία αυτή πρέπει να αναφέρεται στο έτος 

κατασκευής του μαντρότοιχου, κατά συνέπεια ο ναός

πρέπει να είχε κτιστεί πριν από το έτος αυτό, πιθανόν

 δε πολύ ενωρίτερα δεδομένου ότι το χωριό,

(ως Άνω Παπούλια), υπήρχε από πολύ

παλιά όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενο κεφάλαιο.

Ο ναός εξωτερικά επάνω από την δυτική είσοδο 

έφερε επικολλημένη  πλάκα  από λευκή 

μαλακή πέτρα, (πρέπει να ήταν πωρόλιθος), 

με σκαλιστή παράσταση.  Η πλάκα πρέπει 

να υπήρχε μέχρι και τη δεκαετία του 1960. 

Τι απέγινε μετά, άγνωστο.

 Στη δυτική πλευρά του προαυλίου χώρου
 και κοντά στην

 αναφερόμενη είσοδο του ναού υπήρχε δένδρο
 αργιά, απότο οποίο ήταν κρεμασμένη η καμπάνα. 

Το δένδρο αυτό κόπηκε γύρω στη  δεκαετία του 1980.

 Ένα ακόμη χαρακτηριστικό της εκκλησίας ήταν 

τα κυπαρίσσια στην ανατολική πλευρά. Ο προέδρος

 της κοινότητας Παπουλίων Μιλτιάδης  Ζαχαρόπουλος,

(μπάρμπα-Μέλιος), το έτος 1954, σε έγγραφό του

 αναφέρει ότι αυτά είχαν φυτευτεί πριν το 1900. “...

Φυτευθέντα προ 70 περίπου ετών παρά των πατέρων
 μας, έχουν τον αντικειμενικόν σκοπόν της ανεγέρσεως

 νέου ενοριακού Ναού, καθόσον στερούμεθα τούτου, 

ο δε υπάρχων χρησιμοποιείται και ως κοιμητήριον....” 

γράφει στο έγγραφο αυτό. Γράφει επίσης ότι το ίδιο 

έτος “εδωρήθη υπό τίνος ενορίτου, οικόπεδον 
κατάλληλον δια τον ως άνω σκοπόν”. Επρόκειτο για
 οικόπεδο διοκτησίας Αναστασίου Σταματέλλου  Χρονά,
 επί του οποίου οικοδομήθηκε, μία δεκαετία αργότερα, 
ο ναός των Αγίων Αναργύρων. Όσο για τα 
 κυπαρίσσια, αυτά κόπηκαν και οι εισπράξεις
 από την πώλησή τους χρησιμοποιήθηκαν για
 την ανοικοδόμηση των Αγίων Αναργύρων, ήτοι 
για τον σκοπό που είχαν φυτευτεί 

και ταχθεί.Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου 

είναι συνδεδεμένος και με εικόνες παλαιότερου 

εθίμου που σήμερα δεν υπάρχει πια, του ζωσίματος 
της εκκλησίας. Ένα από τα τάματα που έκαναν 

οι γυναίκες εύκολο και οικονομικό 

ήταν να ζώσουν την εκκλησία. Γι’ αυτό το 

λόγο η εκκλησία διέθετε κουβάρια από λεπτό  σπάγγο 

εμποτισμένο σε λιωμένο κερί μέλισσας, μήκους το κάθε 

κουβάρι πολλών μέτρων. Αυτή που είχε κάνει το τάμα 

έδενε την εξωτερική άκρη του κουβαριού σε μια από τις

πρόκες που είχαν τοποθετηθεί περιφερειακά και κατά

 διαστήματα εξωτερικά της εκκλησίας, σε ύψος περίπου

 όσο ήταν το ύψος της πόρτας της, και άρχιζε να τυλίγει

 γύρω-γύρω το ναό με την κλωστή, ακουμπώντας αυτήν

  επάνω στις πρόκες για στήριξη. Το ζώσιμο  του ναού με

 το νήμα  είχε κατεύθυνση δεξιά και σταμάταγε με την 

τρίτη περιφορά. Το έθιμο αυτό πρέπει να ατόνισε την 

δεκαετία του 1970, σπάνια είδα να χρησιμοποιούνται 

τέτοια κουβάρια  στους Αγίους Αναργύρους και δεν

 θυμάμαι να είχα δει άνδρες σε αυτού του είδους τάματα.

Με την λειτουργία του ναού αυτού αλλά 
και των Αγίων Αναργύρων  και 

γενικότερα με τη θρησκευτική πλευρά του χωριού
 υπήρξε βαθιά συνδεδεμένη η μορφή του ιερέα Ευθύμιου

 Βασιλόπουλου, (πάπα-Θύμιου) από τη Γλυφάδα. 

Υπήρξε εφημέριος από το 1929 και για 

συνεχόμενο διάστημα 45 περίπου ετών καιλειτουργούσε

και στα δύο χωριά, Γλυφάδα και Παπούλια, εναλλάξ 

κάθε Κυριακή,  μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970. 

Όσοι τον γνώρισαν θα τον θυμούνται να έρχεται  νύκτα

 με τα πόδια από το δρόμο του Κισσού, αψηφώντας 

τον ποδαρόδρομο, το σκοτάδι και την κακοκαιρία,

 για να είναι στην ώρα του για τη Θεία Λειτουργία. Και 

δεν επρόκειτο για ένα και δύο χρόνια, 
αλλά για δεκαετίες. Και ως 

συνταξιούχος σε βαθύ πλέον γήρας ερχόταν 

πολλές φορές να παρακολουθήσει τη θεία λειτουργία 

στους Αγ. Αναργύρους.  Ήταν  ιερέας με ιδιαίτερη 

μόρφωση για την εποχή του, με σεβάσμια 

μορφή, και επιβλητικό βλέμμα.

Με δαπάνες και φροντίδα της οικογένειας του ιερέως 

Βασιλείου Αθ.  Ασημάκη από τα Παπούλια, ο οποίος 

υπήρξε ιερέας του χωριού επί 10 έτη(1976-1986) 

και απεβίωσε το έτος 1986, και στη μνήμη αυτού 

και της πρεσβυτέρας του, πριν λίγα χρόνια  

αφαιρέθηκε ο σοβάς από τα πετρόκτιστα τοιχία 

της εκκλησίας εσωτερικά και εξωτερικά, έγινε 

αρμολόγησης της πέτρας,  ανακαινίστηκε   

ο εσωτερικός διάκοσμος και αναδείχθηκε η παλαιότητά 

και καλαισθησία του Ιερού αυτού Προσκυνήματος. 

Σήμερα ο ναός λειτουργείται επίσημα κατά 

τις εορτές της Υπεραγίας Θεοτόκου

 και κατά την εορτή  του Αγίου Φανουρίου.

                              Το Κεφάλαιο 5 συνεχίζεται
                             Φεβρουάριος 2014
                                  Έρευνα-κείμενο: Κωνσταντίνα Π. Λεβέντη