Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ.

                                   ΙΣΤΟΡΙΚΑ

« Όλβιος όστις ιστορίης έσχε μάθησιν»(τυχερός  όποιος γνωρίζει ιστορία), είπε ο Ευριπίδης.

Έχοντας κατά νου αυτά τα  λόγια, θα αναφερθούμε σε ιστορικά στοιχεία που αφορούν το χωριό μας.

            ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1^ο

                    ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΠΟΥΛΙΩΝ

Η ανέγερση του  κτιρίου του δημοτικού σχολείου, είναι συνέχεια μιας ανθρώπινης ιστορίας. 

Ο Αθανάσιος Πανταζόπουλος του Πανταζή με απώτερη καταγωγή από το Αρκουδόρεμα, που γεννήθηκε το 1876 στα Παπούλια και απεβίωσε το 1964, είχε  ένα μικρότερο αδελφό, το Νικόλα.

Ο Νικόλας φύλαγε κτήμα που είχαν στην περιοχή μεταξύ Παπουλίων και Κρεμμυδίων όταν πέρασαν φυγόδικοι ληστές και τον ρώτησαν: -Πως σε λένε ρε;        -Νικόλα, απάντησε αυτός. _Κι εμείς Νικόλα ψάχνουμε, του είπαν, και τον τραυμάτισαν θανάσιμα κατά μία διήγηση μαχαιρώνοντάς τον στην κοιλιά και κατά άλλη πυροβολώντας τον. 

Ο Νικόλας, ημιθανής, έφτασε πλησίον των  Παπουλίων, κοντά στη θέση που βρίσκεται σήμερα το εξωκλήσι  του  Αγίου  Αθανασίου  όπου και τον εγκατέλειψαν οι δυνάμεις του. Τον έφεραν στο χωριό, έδωσε μαρτυρία για το συμβάν και πέθανε. Δραγάτης(αγροφύλακας), του χωριού ήταν ο Νικόλας Αναστασίου Λεβέντης. Πιστεύεται λοιπόν ότι αυτός είχε καταγγείλει παράνομες ενέργειες των ληστών ως εκ του επαγγέλματός του αρμόδιος, και πως οι ληστές τραυμάτισαν θανάσιμα τον Νικόλα Πανταζόπουλο  αναζητώντας και νομίζοντας πως βρήκαν το δραγάτη.

Το περιστατικό πρέπει να συνέβη μετά το 1900 και έκτοτε η θέση που έγινε το έγκλημα ονομάστηκε « φονικό».

 Ο Αθανάσιος Πανταζόπουλος, στη μνήμη του αδικοχαμένου αδελφού του Νικόλα, εδώρησε το μεγαλύτερο τμήμα οικοπέδου που είχαν  στο χωριό, με πρόσοψη στον δρόμο, για να κτισθεί ναός όπως αναφέρουν τα παιδιά του Παναγιώτης και Σπύρος. Για τον εαυτό του κράτησε ένα  μικρό μέρος του οικοπέδου αυτού, πίσω από το δωρηθέν, για να το χρησιμοποιεί ως κήπο.

 Το  χωριό την εποχή εκείνη είχε μοναδικό ναό αυτόν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο περίβολος του οποίου -όπως και σήμερα – χρησίμευε ως νεκροταφείο.  Δεν είχε όμως έως τότε σχολικό κτίριο. Έτσι τα παιδιά στις αρχές του προηγούμενου αιώνα αναγκάζονταν να πηγαίνουν στα σχολεία  των γειτονικών χωριών Γλυφάδας(τότε Καραμανώλη), Ίκλαινας και Βλαχόπουλου,  φυσικά με τα πόδια.  Στη συνέχεια έγινε προσπάθεια  λειτουργίας στο χωριό ιδιωτικού σχολείου. Λειτούργησε γύρω στα 1920, για μικρό διάστημα, ίσως ενός ή δύο ετών και με υποτυπώδη εξοπλισμό. Κατά αφήγηση του Παναγιώτη Αθαν. Πανταζόπουλου,(ετών 98), είχε έδρα τον ελεύθερο  χώρο που υπήρχε στον, επάνω από το ισόγειο, όροφο κατοικίας Πανταζοπουλαίων, δεν υπήρχαν θρανία και τα παιδιά κάθονταν στα σκαμνάκια τους περιμετρικά της αιθούσης στηρίζοντας στα πόδια τους την πλάκα για να γράφουν με το κονδύλι τους.  Αργότερα, γύρω στα 1930, λειτούργησε δημόσιο σχολείο σε μισθωμένο κτίριο του Επαμεινώνδα Χρονά που εδόθη ως προικώο στην  κόρη του Αγγελική και βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το οικόπεδο που δωρήθηκε.

Υπό αυτές τις συνθήκες την δεκαετία του 1930 αποφασίστηκε να κτισθεί στο οικόπεδο  σχολείο, αντί εκκλησίας που ήταν ο σκοπός της δωρεάς.

Όπως προκύπτει από δημόσια έγγραφα, στις αρχές του 1936 αποστέλλεται κρατική αρωγή είκοσι χιλιάδων(20.000) δραχμών, για τις εργασίες ανοικοδόμησης. Έως τον Νοέμβριο του ιδίου έτους έχουν γίνει  η τοιχοποιία, η στέγη, το ταβάνι, και τα κουφώματα μετά υαλοπινάκων(τζαμιών), πλην των εξωφύλλων. Δηλαδή το κτίριο απέκτησε  την εξωτερική μορφή που έχει και σήμερα.

 Αρχές του  1937 εργολάβος αναλαμβάνει τα  επιχρίσματα του κτιρίου, ελαιοχρωματισμούς, εσωτερικές διαιρέσεις, ένα αποχωρητήριον διπλούν, και την κατασκευή τραπεζογραφείου και τσιμεντοπίνακα. Τον Απρίλιο του ιδίου έτους η σχολική Εφορεία, αποτελούμενη από τους Π. Κουκουλά, Μ. Ζαχαρόπουλο, Σ. Νικολόπουλο και τον διευθυντή του σχολείου Μαρκόπουλο, αποφασίζει περί της αγοράς θερμάστρας(σόμπας), καθεκλών(καρεκλών), και διαφόρων εικόνων μετά κορνιζών και υαλοπινάκων(τζαμιών). Προφανώς των ιερών εικόνων αλλά και των εικόνων των  εθνικών ηρώων που υπήρχαν ανηρτημένοι όταν ήμασταν μαθητές.  Το κτίριο του σχολείου είναι έτοιμο.

Όμως οι κάτοικοι επιθυμούν διακαώς και επιδιώκουν την ανέγερση ιερού ναού στο οικόπεδο, που ήταν άλλωστε και  η επιθυμία του δωρητή. Το Υπουργείο  Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας ειδοποιεί την Νομαρχία και αυτή ενημερώνει με έγγραφό της το Μάρτιο του 1939, αφ΄ ενός την Επιθεώρηση Δημοσίων Σχολείων για τις προθέσεις  των κατοίκων και αφ΄ ετέρου την Υποδιεύθυνση Χωροφυλακής Πυλίας να παρεμποδίσει την ανέγερση ναού. Έτσι ο ακάλυπτος χώρος μένει οριστικά ως προαύλιο του σχολείου.

Όπως προκύπτει από έγγραφα της δεκαετίας του 1950,  το λιθόκτιστο σχολικό κτίριο, που ήταν υπερυψωμένο σε ύψος τεσσάρων βαθμίδων(σκαλιών), αποτελείτο από μια μεγάλη αίθουσα για  διδασκαλία, από ένα δωμάτιο για κατοικία του διδασκάλου και από ένα γραφείο. Όσοι μαθητεύσαμε σε αυτό θυμόμαστε ότι η μία πλευρά του γραφείου ήταν πτυσσόμενη πόρτα που όταν άνοιγε, το γραφείο επικοινωνούσε με την αίθουσα διδασκαλίας και μετατρεπόταν σε σκηνή εκδηλώσεων στις σχολικές εορτές και επίσης ότι στο χαμηλό άδειο   χώρο που υπήρχε κάτω από το ξύλινο δάπεδο  έμπαιναν τα αγόρια στα διαλείμματα από τα στενά ανοίγματα που υπήρχαν στη βάση των εξωτερικών τοίχων.   Το προαύλιο είχε περιφραχθεί και ένα τμήμα του, ξεχωρισμένο με ιδιαίτερη περίφραξη  εκαλλιεργείτο, για διδακτικούς σκοπούς, σύμφωνα με έγγραφα.

Από τις εκθέσεις της Επιθεώρησης προκύπτει ότι τον Νοέμβριο του 1961 οι εγγεγραμμένοι  μαθητές ήσαν 22, τον Απρίλιο του 1964   15, τον Μάρτιο του 1966  22 και τον Μάρτιο του 1968 24. Προκύπτει επίσης ότι δεν λειτουργούσαν μαθητικά συσσίτια.

Το 1984, με απόφαση της Νομαρχίας, τμήμα 26 τ.μ. του κτιρίου,(το δωμάτιο του δασκάλου και το γραφείο- σκηνή),  παραχωρήθηκε στην Κοινότητα Παπουλίων και  διαμορφώθηκε σε Κοινοτικό Γραφείο και Αγροτικό Ιατρείο για εξέταση των ασθενών κατά την, ανά εβδομάδα, επίσκεψη  του αγροτικού ιατρού.

Το 1987, το σχολείο, ήδη κλειστό από το προηγούμενο έτος καταργείται και τυπικά με προεδρικό διάταγμα.  Ο αριθμός των μαθητών του χωριού όπως και των υπολοίπων χωριών μειώθηκε δραματικά λόγω της υπογεννητικότητας που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά και της μετανάστευσης πολλών οικογενειών στα μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα με συνέπεια οι λιγοστοί μαθητές να μεταφέρονται καθημερινά με έξοδα του Κράτους αλλού για μάθημα. Σήμερα μεταφέρονται στο δημοτικό σχολείο της Πύλου.

Μετά την υπαγωγή του χωριού στο Δήμο Πύλου(με το Ν. 2539/1997) στο κτίριο στεγάζεται το Ιατρείο και ο υπόλοιπος χώρος χρησιμοποιείται ως εκλογικό κέντρο επί δημοτικών ή εθνικών εκλογών, χώρος συνελεύσεων του πολιτιστικού συλλόγου κ.α. Με τη φροντίδα του πολιτιστικού συλλόγου, επί προεδρίας του Δημητρίου Φ. Πανταζόπουλου, ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια η ανακαίνιση του κτιρίου εσωτερικά – εξωτερικά με δαπάνες κυρίως του πολιτιστικού συλλόγου, αλλά και του Δήμου και του Κρατικού Προϋπολογισμού.  Συνεχίστηκαν οι εργασίες  και επί των επομένων συμβουλίων με αποτέλεσμα σήμερα  ο χώρος να έχει εξαιρετική μορφή αλλά και λειτουργικότητα, τόσο εσωτερικά με εξοπλισμό του δωματίου που χρησιμοποιείται ως ιατρείο όσο και  εξωτερικά  με πίστα για ορχήστρα, πλακόστρωση του προαυλίου, τοίχο γύρωθεν, φύτευση δένδρων και  παιδική χαρά.

Αυτή είναι η ιστορία του κτιρίου που στέγασε το δημοτικό σχολείο Παπουλίων επί πενήντα σχεδόν έτη.

                                            Οκτώβριος   2012

                  Έρευνα – κείμενο:  Κωνσταντίνα Π. Λεβέντη